In de loop van zijn leven gekenmerkt door vele culturele invloeden raakte Robert Schuman doordrongen van zijn overtuiging dat oorlog in Europa "niet alleen ondenkbaar, maar materieel onmogelijk" moest worden. Met het verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap van Kolen en Staal door België, West-Duitsland, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland in 1951 werd een belangrijke stap van Europese eenwording gezet die zou leiden tot de huidige Europese Unie. 

Schuman werd geboren in 1886 met een mix van Duitse en Luxemburgse afkomst, en de Franse en Duitse nationaliteit. Hij groeide op in Luxemburg, een grensregio waar diverse nationaliteiten en culturen elkaar doorkruisen. Dat culturen en nationaliteiten elkaar kunnen versterken en niet uit hoeven sluiten was voor Schuman vanzelfsprekend.

Schuman, een ambitieuze student, studeerde rechten in Straatsburg en München, gevolgd door politicologie in Berlijn en economie in Bonn: grenzen vormden geen obstakel voor hem.

Kort na zijn 28e verjaardag brak de Eerste Wereldoorlog uit in een diep verdeeld Europa. Gesterkt in zijn overtuiging dat verdeeldheid bestreden kon worden met eenheid, trad hij toe tot de Franse politiek. Tijdens het interbellum werd hij afgevaardigde van een stad in het grensdepartement Moselle. 

De Tweede Wereldoorlog en de hernieuwde verdeeldheid daarvan maakten grote indruk op hem. Tijdens deze oorlog werd hij, wegens zijn kennis over Duitsland, gerekruteerd voor de Franse oorlogsregering. Zelf ontsnapte hij ternauwernood aan gevangenschap in een concentratiekamp van de nazi's. 

Gedurende het vervolg van zijn politieke loopbaan stuurde Schuman, van 1947 tot 1948 premier van Frankrijk, steeds nadrukkelijker aan op sterkere samenwerking binnen de Westerse alliantie. Hij onderhandelde over verdragen en initiatieven, zoals de Raad van Europa, het Marshallplan en de NAVO. Geïnspireerd door deze inspanningen lanceerde hij het Schumanplan.

Vol ontzag luisterden de Europese regeringen op 9 mei 1950 naar de toespraak waarin Schuman zijn Schumanplan introduceerde. Hierin pleitte hij om de Franse en Duitse productie van kolen en staal te bundelen onder een gezamenlijke autoriteit. Deze stap zou volgens hem economische stabiliteit brengen, maar bovenal samenwerking en vrede. Het Schumanplan vormde een fundament voor de Europese integratie en markeerde een historische stap naar de Europese Unie zoals we die vandaag de dag kennen.