‘STEM VAN DE TOEKOMST’

Overmorgenlezing door Laurens Dassen

9 mei 2025, Europadag

30 jaar van m’n leven heb ik gedacht dat we altijd veilig zouden zijn.

Op m’n 9e reed ik, samen met m’n broertje en zus, bij mijn ouders achterin onze Citroen richting Frankrijk, stickers op het raam, Philips-walkman in de hand om niet de hele tijd naar ‘Felicita’ van Al Bano en Romina Power te hoeven luisteren, gekookte eitjes, en Europese routekaarten met elastiekjes op de juiste plek opengeklapt. Als we hard zeurden dan mocht er extra gesnoept worden. M’n moeder vertelde dat de fabrieken wolken maakten, wij dachten dat het altijd zo zou blijven.

Is er iets veiliger (terwijl het bewezen lang niet zo veilig is) dan als kind slapen achterin de auto, achterin bij je ouders, op weg naar of op weg terug van een vakantie?

Dit waren de jaren 90. Een tijd waarin de Tweede Wereldoorlog lang geleden was. Ook al was m'n vader er nog in geboren. Het einde van de geschiedenis was gekomen (dat schreef Fukuyama tenminste). Het gevoel van een zorgeloze toekomst.

 Een tijd waarin we uit de hele wereld spullen haalden. Een Fiat uit Italië, een discman uit Japan, en de HappyMeal indirect uit de VS.

De grenzen open. Het Schengenakkoord in werking waardoor grenscontroles een rariteit van het verleden werden. 4,5 miljoen vierkante kilometer aan vrijheid. Een ultieme combinatie van ruimte en geborgenheid. Wat een tijd. Wat een toekomst.

Ik ben misschien van de enige generatie ooit die precies dat plaatje identiek kan nabootsen met m’n eigen gezin in m’n eigen auto. Zo rij ik komende zomer met mijn twee zoontjes richting Frankrijk. Dezelfde raamstickers, wat grotere kinderstoeltjes, juf Roos op Spotify uit de speakers, als ik mazzel heb toch nog een gekookt eitje.

Ik ga deze zomer proberen ze dat veilige gevoel, die ruimte en geborgenheid, te geven.

Ondanks de grenscontroles aan steeds meer Europese grenzen;
Ondanks het net iets vaker checken van weer-apps voor extreme hitte, hagel, droogte en overstromingen.
Ondanks de spanningen in landen steeds dichterbij.

Ik hoop niet dat dit ‘we kunnen overal heen autovakantie met je ouders’-moment in de geschiedenis een vrij unieke periode van zo’n 50 jaar zal blijken, maar dat wij dit onze kinderen ook kunnen geven: een mooie, zorgeloze en vrije toekomst.

Ik denk dat het kan. Sterker nog, ik vind dat het moet. Op de achterbank leek het alsof grote verhalen, dromen en idealen niet meer nodig waren, dat de wereld af was. Maar de wereld is niet af. Hij snakt meer dan ooit naar een nieuwe toekomst. En die toekomst is aan ons. Wij kunnen en gaan onze dromen en idealen realiteit maken, zodat elke generatie dat moment achterin de auto van totale vrede kan kennen.

 Daar is een essentieel gevoel voor nodig. Dat gevoel heet hoop.

De ene dag ben ik super hoopvol over de toekomst. Dan zie ik allerlei kansen en mogelijkheden. De andere dag verlies ik me in kommer en kwel. Maar het is een belangrijk woord, hoop. Want hoop zorgt ervoor dat mensen dingen proberen, met nieuwe ideeën komen, zaken in werking zetten die voorheen onmogelijk leken.

Of misschien wel onvoorstelbaar.

Hoop stuwt ons naar een nieuwe toekomst. Dat is waarom ik nog niet zo lang geleden de politiek instapte. Ik raakte geïnspireerd door die tientallen Europeanen die de eerste Europese partij oprichtten, als vernieuwingsbeweging, als stem van die toekomst.

De stem van de toekomst.

+++

Op 9 mei 1950 overhandigde Robert Schuman een verklaring aan de pers. In die verklaring stond, naar idee van Jean Monnet, de basis voor de eerste supranationale Europese organisatie: de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal.

Dat klinkt misschien heel economisch, maar het was meer dan dat. Achter die verklaring schuilde een grootse visie voor de toekomst. Een visie van Europese eenwording.

Om de eeuwenoude rivaliteit tussen Frankrijk en Duitsland in te dammen, werden de belangrijke industrieën met elkaar verweven. Zo werd de kolen- en staalindustrie de motor van economische groei en werkgelegenheid én de motor voor vrede.

Een nieuw idee — en nodig. Schuman overhandigde zijn verklaring aan de pers in de Salon de l’Horloge. Een nieuw idee, precies op tijd.

Schuman en Monnet vonden weerklank in andere stemmen van de toekomst.

De Nederlandse zakenman Johan Willem Beyen ging de strijd aan voor de oprichting van een interne markt.

De Italiaanse verzetsstrijder Nilde Iotti, kopstuk van de vrouwenbeweging, vocht voor directe Europees Parlementsverkiezingen. Simone Veil werd vervolgens verkozen als de allereerste voorzitter van dat direct verkozen Europees Parlement, en de eerste vrouw om een EU-instelling te leiden.

Paul-Henri Spaak, een Belgisch minister, besteedde zijn tijd in ballingschap goed door de Benelux te bedenken — het fundament van een Europa zonder grenzen.

Ieder van hen maakte het onmogelijke mogelijk.

"Blauwdrukken van hoop" — zo noemde historicus Mathieu Segers die vroege plannen voor Europese samenwerking. Visionaire ideeën, gebouwd op het puin van de grootste oorlog ooit gevochten, gesmeed in verbeeldingskracht.

Dat is hoe de toekomst gemaakt wordt: door gekken die enthousiast voor een idee durven te staan juist wanneer het nog buitenaards is. Pioniers die iets durven omarmen wanneer anderen het uitlachen. Dromers die het oké vinden om in het hier en nu alleen te staan, want ze voelen de wind van de toekomst in hun rug sterker dan de wind van voren.

Vandaag is het exact 75 jaar sinds Schuman zijn blauwdruk voor de toekomst neerlegde. En met alles wat er gaande is, zou je verwachten dat Den Haag en Brussel een regenboog aan visionaire ideeën voor de toekomst zouden presenteren.

+++

Toen ik 4 jaar geleden door de poorten van het Binnenhof liep, deed ik dat vol hoop. Maar al snel vroeg ik me af: waar zijn de Monnets, de Schumans, de Beyens, de Iotti‘s?  

Ik zie politici in een ‘toxic relationship’ met de nation state, die hun eigen nationale machtspositie altijd belangrijker vinden, die zó vastzitten in oude nationale structuren dat ze zich niets nieuws kunnen verbeelden. Het resultaat? Dan gaat het meer over lintjes dan over de toekomst van Europa.

En van het middelmatige midden horen we Europese woorden maar zien we geen Europese daden. Zo blijven we krampachtig vasthouden aan het idee van die comfortabele Pax Americana. Terwijl die ‘pax’ verandert. Of verdwijnt.

In 100 dagen Trump is Amerika van ‘the land of the free’ verworden tot een ‘country of the crazy’ — waar de tegenmacht de mond gesnoerd is, waar rechters gearresteerd worden, Groenland en Canada bedreigd zijn met militaire overname, en nu al rode petjes verkocht worden met TRUMP 2028 en 2032. De kans wordt steeds groter dat vorig jaar de laatste vrije presidentsverkiezingen van de Verenigde Staten plaatsvonden.

Het Amerika van nu lijkt verdomd veel op het Duitsland van de jaren 30.

Het Amerika van Trump is geen bondgenoot meer. Amerika is onze rivaal. Ze streeft de waarden na van onze vijanden. Ze neemt het op voor Poetin en zijn terreur in Oekraïne, of voor de extremistische AfD in Duitsland.

 Wij moeten zo snel mogelijk zelfstandig worden.

Het is niet alleen onze oudste bondgenoot die ten prooi gevallen is aan het nationalisme. Ook in Europa grijpt dit monster uit de diepte van de geschiedenis om zich heen. Meloni, Wilders, Weidel, Orbán, Simion. Neonationalisten, narren van de nostalgie die verlangen naar een oude wereld van ongelijkheid, van onderdrukking, van ‘ieder voor zich’.

We staan nu op een kruispunt, kunnen niet meer terug of er Google Maps nog even bij pakken voor een alternatieve route. Laten we ons vangen door deze nationalistische krachten, die ons samenleven op het spel zetten? Modderen we door op de oude weg? Of kiezen we voor een nieuwe toekomst?  

Tegen nationalisme, voor volmondig Europeanisme — niet 18 miljoen Nederlanders alleen, maar de kracht van 450 miljoen Europeanen samen.

Tegen de terugkeer van fascisme, voor vrede, vrijheid en democratie.

Tegen de oude politiek van kleine stapjes, de status quo; voor grote sprongen naar een toekomst om zin in te krijgen.

Ik heb Jean Monnet hoog zitten, maar ik ben het niet altijd met hem eens.

Hij zei dat de Europese samenwerking gevormd zou worden door crises. Dat was ook zo. Maar als Europese samenwerking steeds een reactie op een crisis is, dan blijft het responsief. Dan moeten we steeds de volgende crisis of ramp afwachten tot we weer gaan samenwerken, terwijl we door samen te werken rampen juist kunnen voorkomen en zelf de kapitein van onze toekomst kunnen zijn.

Vandaag staan wij voor hetzelfde moment als Schuman 75 jaar geleden. Vandaag kunnen wij onze eigen blauwdrukken van hoop schetsen, waarmaken.

Vandaag, 9 mei 2025, is ons Schuman-moment.

Want ja, we voelen de wind tegen, hard in onze gezichten. Maar vandaag, op de dag van Europa, voel ik ook de wind in mijn rug.

De wind van de toekomst.

+++

De oude blauwdrukken, waar Mathieu Segers het over had, steunden op vier grondregels.

Vandaag stel ik vier nieuwe grondregels voor:

1. Europa is een wereldwonder dat zijn kracht nog niet volledig heeft ontdekt.

2. Europa is geen toeschouwer, maar een supermacht.

3. Europa kan de wereld leiden in duurzaamheid en innovatie.

4. Europeanen verdienen een nieuwe sociale belofte.

Die eerste dan: Europa is een wereldwonder dat zijn kracht nog niet volledig heeft ontdekt.

Europa.

Ik kom uit Knegsel, een klein dorp in Brabant. Ik ben Brabander, Nederlander. Én ik ben Europeaan. Ik krijg nooit de vraag, wat is Knegsel (wel waar ligt het) of wat is Brabant nou eigenlijk? Terwijl de vraag, ‘wat is Europa’ regelmatig voorbijkomt.

Voor mij is Europa, begint Europa, bij het besef dat er zoveel is wat ons als Europeanen verbindt. En juist die verbinding is waar Europa haar identiteit aan ontleent.

Europa is het continent van gelijkheid. Nergens is het zo ‘oncool’ om extreem rijk te zijn zonder een eerlijke bijdrage te leveren. Hier is de verzorgingsstaat geboren, hier is het sociale vangnet opgegroeid.

Europa is het continent van verbeeldingskracht: wij zijn het continent van de eeuwige droom. Van grote dingen: de democratie, het recht op zorg, de vrijheid van religie.

Europa is ook het continent van de melanzane alla parmigiana, de goulash en het AVG’tje, van de flamenco en de Balkan-beats, van de Guernica en de ontvoering van Europa, het continent waar balpennen en bluetooth werden verzonnen.

Europa is het continent waar je kunt vallen, en de samenleving je opvangt. Dit is de plek waarvoor mensen hun leven riskeren. Om er onderdeel van te kunnen worden, in de straten van het Moldavië van Maia Sandu, de pleinen van Georgië of de strijdvelden van Oekraïne — of al die mensen onderweg naar hier, van Amerikaanse wetenschappers tot Afrikaanse vluchtelingen. Omdat zij in de toekomst van Europa hun eigen toekomst zien. Hun nieuwe identiteit.

Een Nieuw Europa omarmt deze identiteit, en haar kracht. Een nieuw Europees patriottisme: de overtuiging dat we niet alleen Nederlanders zijn — of Brabanders — maar óók Europeanen. Dat we, ondanks alle beeldschone verschillen tussen onze 27 landen, zoveel meer gemeen hebben dan niet. Dat patriottisme geen nationalisme is, niet het gevoel dat we ‘beter’ zijn dan anderen, maar een onbegrensd vertrouwen in elkaar, en in onze gezamenlijke kracht om de toekomst beter te maken dan ons hier en nu.

Laten we die kracht benutten en het onderste uit de Europese kan halen. Er valt nogal wat te halen namelijk.

Het Europees Parlement heeft berekend dat de kosten van het gebrek aan Europese samenwerking gigantisch zijn. In die berekening keken ze naar 50 thema’s. Denk aan klimaat, energie en defensie. Als Europa op al die terreinen zou integreren, zou dat op termijn een groei van het Europees bruto binnenlands product van 2.800 miljard euro kunnen betekenen. 2.800 miljard euro. Dat is 3 keer de hele Nederlandse economie, 300 keer de defensiebegroting..

Als je écht een efficiëntere overheid wilt, ga dan niet snijden in onderwijs, de zorg, ontwikkelingssamenwerking of sociale zekerheid, maar kies voor één Europa.

Hebben we echt 27 nationale klimaataanpakken nodig? Moeten we echt 27 belastingsystemen hebben? Moeten we echt 27 legers en nationale defensie-industrietjes hebben, alleen maar omdat dat altijd zo geweest is? Of durven we oude taboes van tafel te gooien en iets nieuws te maken, iets wat niemand nog gewaagd heeft.

Als we dat willen — en het lijkt mij dat we dat willen — dan moet de taboe der taboes van tafel: een Europese federatie. De premier van het volgende kabinet dient op dag één nog een verzoek in bij de Europese Raad om de verdragen te wijzigen. Een Europa 2.0 met een Europese grondwet, waar je kunt stemmen op de Europeaan die jou het beste vertegenwoordigt. Dit sterke Europa heeft een Europese premier en een Europese minister van buitenlandse zaken die ons, zonder het beklemmende veto, een stem op het wereldtoneel geven — zodat we ons niet langer achter elkaar verschuilen terwijl er in Gaza een genocide plaatsvindt. Niet langer regeert het nationale eigenbelang, maar het gezamenlijk belang. Want ik kan je zeggen: er zijn genoeg Denen en Grieken met wie ik het meer eens ben over klimaat en defensie dan sommige Nederlandse parlementariërs!

Ja, deze ideeën lijken allemaal buitenaards, gek, naïef. Er zullen mensen en partijen om lachen. Maar terwijl zij lachen, bouwen wij een nieuwe toekomst.

+++

Vandaag staan wij, net als Schuman, zelf in de Salon d’Horloge. Als wij met 450 miljoen Europeanen nú zij aan zij gaan staan, dan zijn ook wij precies op tijd.

 Te beginnen met het Europese leger, zodat niet langer iedere 4 jaar een paar duizend ‘swing voters’ de toekomst van onze veiligheid bepalen. En zodat Poetin het wel uit zijn hoofd haalt om vrije Europese landen binnen te vallen. Het is niet voor niets dat Zelensky, die nu al jaren samen met al die dappere Oekraïners vecht voor onze vrijheid, hiertoe oproept. Hij weet wat er nodig is.

Laat ik beginnen met hoe het er níet uitziet, en dit zal me niet in dank afgenomen worden: ‘ReArm Europe’ is een slecht plan. Het is geld dat nationaal geïnvesteerd wordt in oude nationale structuren, oude nationale legers en oude nationale defensie-industrieën. Zo komen we nooit af van die 178 verschillende soorten wapens die niet op elkaar afgesteld zijn. Dit Europa van ‘ieder voor zich’ is voor Poetin, Xi en Trump een lachertje.

Een Nieuw Europa werkt niet een beetje samen, maar wordt één. We bouwen een volwaardig Europees leger. En dat leger bouwen we vóór 2030, zodat we klaar zijn voordat de VS zich hebben teruggetrokken. Want als we de wil hebben, dan kan dat gewoon. Sterker nog: sinds 1952 ligt er al een verdrag voor een Europees leger op de plank. 

Dat betekent in de komende 5 jaar:

-       Allereerst: we Europeaniseren de NAVO.
Al sinds de oprichting van de NAVO is de opperbevelhebber van het Europees grondgebied een Amerikaan. Laat dat nu een Europeaan zijn. En volgens mij hebben wij daar als Nederland met bijvoorbeeld generaal Eichelsheim en generaal Bauer al een aantal prima kandidaten voor. Wij maken van Europa de leider van de NAVO, met de nodige staf en capaciteiten.

-       Zoals 50 nieuwe Europese brigades met soldaten van heel Europa, 250.000 nieuwe troepen.

-       Een Europese inlichtingendienst, Europese vliegdekschepen. En we Europeaniseren de Franse kernwapens, om onszelf te kunnen beschermen zonder Amerika.

-       En ten slotte een Cybersecurity Commando dat heel ons continent beschermt tegen de Russische en Chinese cyberaanvallen.  

+++

Dat leger moet er komen. Maar er kan zoveel meer. Europa als een groene, innovatieve supermacht.

Future, made in Europe. De toekomst van klimaat, tech en talent.

Stel je die toekomst eens voor.

Je wordt wakker en je zet de tv aan. Een nieuwsbericht: Europa is voor het vijfde jaar op rij een nul-uitstootcontinent. Hoe dat komt zie je wanneer je de deur uitstapt, de straat op loopt: de stad kleurt groen, autowegen in de binnenstad zijn vervangen door stoepen, fietspaden, en kilometers aan nieuwe Eurobossen — en de hoge kantoorpanden in het centrum zijn létterlijk kantoortuinen. Die panden zijn nu bijna allemaal van flitsende nieuwe bedrijven. Want een paar jaar terug stopten we met fossiele subsidies en richtten naast een ‘ReArm-fonds’ ook een ‘DeWarm-fonds’ op, waarmee we investeerden in de groene ondernemers van de toekomst.

Je bent met vrienden onderweg, een weekendje weg, je gaat online, bestelt via een Europese app de kaartjes, en loopt naar het station. Ja, het station: met de trein buiten Nederland reizen is niet meer iets wat alleen klimaatmartelaren doen — 19 uur onderweg met 8 overstappen om in Bretagne te komen — maar iedereen doet het, nu we het Europese hogesnelheidsnetwerk hebben.

Onderweg in de trein zie je door het raam groene staalfabrieken. Bij aankomst zoek je een fijn terras. De Griekse ober — een uitwisselingsstudent — serveert een stuk kweekvlees uit Italië. Ja, zelfs de Italianen zijn om: Europa is nu de wereldleider in kweekvlees. Een paar jaar terug stopten we subsidies die de oude landbouw in stand hielden, en investeerden we deze in de innovaties van de toekomst.

Je sluit je ogen voor de zon en denkt: dit nieuwe Europa, dat is goed toeven.

Dit kan onze toekomst zijn, dat geloof ik écht.

En dus is er werk aan de winkel.

Europa is de grootste interne markt ter wereld en toch verliezen we de race om de economie van de toekomst. Op dit moment zitten verreweg de meeste techbedrijven in de Verenigde Staten. Pas op plek 13 verschijnt het eerste Europese bedrijf: SAP uit Duitsland.

Jaarlijks vertrekken duizenden Europese startups naar de Verenigde Staten — niet omdat ze het willen, maar omdat er in Europa geen geld voor ze is om te groeien, want dat geld mag de grens niet over.

Als we zo doorgaan, worden we een digitale kolonie van de VS en China. Afhankelijk van de tech-oligarchen in Washington of de surveillancestaat van Beijing.

Want nu, nu staat alles wat jij online doet, al jouw data, op Amerikaanse systemen. iOs en Android zijn Amerikaans, Google Drive en Onedrive zijn Amerikaans. En niet alleen jouw data, ook die van onze overheid en ziekenhuizen.

Het is tijd dat we de digitale toekomst zelf gaan bepalen met een Europese Silicon Valley: een plek waar de Europese Googles, Meta’s en ChatGPT’s gebouwd worden die van Europa de innovatieleider van de toekomst maken. Op basis van de Europese waarden, mensenrechten en privacy, vastgelegd in een nieuwe digitale grondwet.

Die grondwet gaat ervoor zorgen dat kunstmatige intelligentie ons helpt: om klimaatverandering te verslaan en de zorg te verbeteren. Frankrijk investeert nu slechts 10 miljard in haar eigen AI. Begrijp me niet verkeerd, dat heb ik niet op m’n bankrekening staan. Maar in plaats van die 10 miljard investeert de VS 500 miljard.

Beetje lullig dus, die 10 miljard.

Als wij de leiders willen zijn van de toekomst, dan moeten we in die toekomst investeren. Laten we als één Europa minstens 500 miljard vrijmaken, met een nieuw ‘Sovereign Tech Fund’. En niet alleen voor AI. Nederland moet zich zo snel mogelijk aansluiten bij Eurostack, een initiatief om ook onze eigen Cloud en chips te maken.

Kabinet, aan de bak.

Daarbij hoort ook een nieuwe ‘Buy European Digital Act’, waardoor in 2030 minstens 50% van deze providers Europees zijn. En om te voorkomen dat die providers naar Amerika moeten lonken voor voldoende financiering, bouwen we een kapitaalmarktunie, waardoor Europese investeerders in Europese bedrijven kunnen investeren.

Nieuwe bedrijven die zich vastbijten in gewaagde projecten voor de toekomst: kerncentrales zonder afval, het genezen van kanker, en nieuwe hogesnelheidstreinen om heel Europa te verbinden. Het is tijd dat wij als maatschappij gaan investeren in dit soort moonshots. Daarom richten we SCARPA op: de ‘Social Clean Advanced Research Project Agency’, als nieuwere vorm van het Amerikaanse DARPA. Met een flinke pot geld kan zij zorgen dat onze Europese Silicon Valley bezig is met de grote problemen van onze tijd.

De grootste talenten en scherpste geesten worden uitgedaagd om het onmogelijke mogelijk te maken. Wereldwijd staat de wetenschap onder druk. Laat Europa een vrijhaven zijn voor dwarsdenkers. Laat Europa een werkplaats zijn waar creativiteit een thuis heeft. Niet door te bezuinigen, maar juist door te investeren.

Dit, dit alles, is ‘Future made in Europe’.

+++ 

Deze vooruitgang moet gepaard gaan met een nieuwe sociale belofte: dat wanneer Europa wint, iedere Europeaan wint.

 Ik denk terug aan toen ik op de achterbank zat bij m’n ouders. Gekookt eitje op schoot.

Dat gevoel van vrede, dat zat hem niet alleen in de geborgenheid van open grenzen. Het zat hem ook in de kansen die ik had.

Knegsel was een klein dorp, het leven was mooi en simpel. Mijn moeder was lerares, mijn vader directeur bij Philips. En feit is dat wij, hun kinderen, het goed hadden. Ja, ik twijfelde over wat ik wilde studeren; wat ik daarna qua werk wilde doen was ook wel spannend. Maar het feit dat ik al die keuzes had, om alle kansen te pakken die ik me maar kon voorstellen, was een enorm voorrecht. En ergens verstopt in mijn hoofd zat een onbewuste gedachte, nooit uitgesproken maar wel gevoeld: ik weet dat het goed komt. Want wat er ook gebeurt, ik kan terugvallen op mijn ouders.

Niet iedereen heeft die kansen, noch die zekerheid. Ook niet in Europa.

Dat moet anders.

In een Nieuw Europa, een van de rijkste plekken in de geschiedenis, heeft iedereen de kans hun geluk na te streven en de samenleving beter te maken. Want dat Nieuwe Europa kiest voor een Europees basisinkomen. Wie je ook bent, wie je ouders ook zijn, welke kansen je in het leven ook hebt gekregen: jij kunt je eigen keuzes voor je eigen toekomst maken.

Deel van deze nieuwe sociale belofte is dat we allemaal ons steentje bijdragen.

Dan moeten de 27 belastingstelsels van nu op de schop. Ze zijn een feest voor multinationals, voor de kapitaalkrachtigen, want het geeft hen een kans om te shoppen, zijn moeilijk te controleren en zorgen voor een ‘race to the bottom’. We moeten ons niet tegen elkaar laten uitspelen. Laat door heel Europa dezelfde winst- en vermogensbelasting betaald worden. Voer een digitale dienstenbelasting in.

-       Laat Europa ook zelf belastingen heffen, om uit te geven in Europees belang; er valt genoeg te investeren.

-       Laat ons als Europa een exitheffing invoeren, waar mensen die met onze voorzieningen rijk zijn geworden en daarna naar een belastingparadijs vertrekken, nog een paar jaar bij blijven dragen.

-       Laat ons een continent zijn waar we de waarde van belasting betalen zien. Waar we trots zijn dat als je het goed hebt, je des te meer bij kunt dragen. Waar we genieten van het feit dat belasting de samenleving mogelijk maakt, mooier maakt.

Zo wordt dit Nieuwe Europa ook een Sociaal Europa.

Een Europa waar alle mensen kansen mogen pakken.

+++

 Zoals ik dat kon.

 Ruim 6 jaar geleden liet ik vol overtuiging een veilige baan bij de ABN AMRO uit m’n handen vallen.

Een klein groepje vrijwilligers was Volt in Nederland aan het opzetten. Wat ze deden en wilden was zo ontzettend logisch; waarom was dit er nog niet?

Ik was direct verkocht.

En toen kwam er een moment aan de keukentafel, dat we tegen elkaar zeiden: als we dit écht willen doen, er écht een succes van willen maken, dan moet het fulltime.

Dan moeten we onze baan opzeggen.

Simon van Teutem en Rutger Bregman zouden trots op me zijn.

Ik ben er zelf ook best trots op.

Het was mijn Schuman-moment. Mijn kruispunt, mijn sprong in het diepe.

 Een sprong in het diepe. Nu alles staat lijkt het natuurlijk logisch.

Maar toen was het compleet nieuw — en nodig.

En vandaag, ruim 6 jaar later, voel ik dat weer.

Ik zie het voor me: een Nieuw Europa.

 Ik voelde het in die groepjes mensen aan keukentafels door heel Europa die besloten: dit gaan we doen. Al die mensen die alles uit hun handen lieten vallen om een Nieuw Europa te bouwen.

Ik weet het door de kwaliteit van Europese ideeën, van een Europese Silicon Valley tot Europese treinen, van Eurostack tot SCARPA, van kweekvlees tot computerchips.

Ik zie het voor me in een Europees leger dat machtig en krachtig genoeg is om ons zelfstandig te houden, om dat prachtige Europa van waarden en idealen te beschermen.

Ik denk het, als ik aan Europa denk. Dat continent van goulash en het AVG’tje, van duizenden wijnen, van grandioze geschiedenis, van cultuur en recht en creativiteit. Dat Europa van 450 miljoen Europeanen.

Ik herinner het me van dat rijden door Europa, achterin bij m’n ouders, met al die ruimte en veiligheid om me heen. Dat mijn kinderen dezelfde zorgeloze toekomst ervaren. En straks ook de kinderen van mijn kinderen.

Ik hoop het als ik denk aan de nieuwe blauwdrukken — klaar om realiteit te worden. Om samen een mooie toekomst te creëren voor Europa en de nieuwe generatie een stem te geven. De stem van de toekomst.

Als we daarvoor samen kiezen.

Volt is altijd een aanjager geweest om te laten zien wat kan. Dat heb ik vandaag ook geprobeerd. Dat blijven we proberen. Samen met jullie en iedereen die gelooft in de toekomst.

Juist nu. Meer dan ooit.

Dank jullie wel.